TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca başkanlığında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçelerini görüşmek üzere toplandı. Genel Kurul'da söz alan Saadet Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun, gençlerin bir kısmının üniversite diplomalarını aldıktan sonra o diplomaların gerektirdiği işleri bulamadıkları için evlerinde oturduklarını belirterek, "Hala anne ve babalarından harçlık alıyorlar. Bu sebeple, Türkiye’de yeni bir kavram doğdu 'ev gençleri' şeklinde. Bunların bir kısmı ise Türkiye'yi terk ediyorlar" dedi.
Saadet Partisi Samsun Milletvekili Mehmet Karaman da Milli Eğitim Bakanlığı'na ayırılan bütçenin Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ülkeleriyle karşılaştırıldığında düşük kaldığına dikkat çekti. 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinde Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin yaklaşık 1,5 trilyon lira olarak belirlendiğini belirten Karaman, "Bu rakam toplam merkezi yönetim bütçesinin yaklaşık yüzde 9,85'ine tekabül etmektedir. OECD ülkelerinde eğitime ayrılan bütçenin merkezi yönetim bütçesi içindeki oranı genellikle yüzde 15-20 aralığındadır. Türkiye'nin bu oranı artırması gerektiği açıktır. Özel okullara KDV muafiyeti ve sigorta desteği verilmelidir. Zorunlu 12 yıllık eğitim kaldırılmalı, 5+3 olarak 8 yıl uygulanmalıdır" ifadelerini kullandı.
'EĞİTİM DIŞINDA KALAN ÇOCUK SAYISI 613 BİNE YÜKSELDİ'
İYİ Parti Manisa Milletvekili Şenol Sunat ise 'belediyelerin kreş açmasına' yönelik tartışmalara değinerek, "Yerel yönetimlerle kavga edeceğinize yerel yönetimleri kreş açması için teşvik edin. Siz, merdiven altı sübyan okullarına karşı çıkın; cemaatlerin, tarikatların Kur'an kurslarını iyi denetleyin. Daha geçen hafta Sincan'da darbedilen çok sayıda Kur'an kursu öğrencileri medyaya yansıdı. Zorunlu eğitim çağında olmasına karşın eğitim dışında kalan çocuk sayısı 613 bine yükseldi. Peki, bu çocuklar nerede? Neden okula gitmiyorlar? 66 çocuk işçi çalışma koşulları nedeniyle hayatını kaybetti. Çoğu tarım ve sanayi sektöründe çalışan bu çocuklar, ağır koşullarda ekmek parası kazanmaya çalışırken can verdiler. Geçtiğimiz dönemde, yaşları 14-17 arasında değişen 11 çocuk MESEM için staj yaparken hayatlarını kaybetti. Eğitim sistemimiz çocuklarımızı neden koruyamıyor" dedi.
'SEÇMEN YETİŞTİRMEK ÜZERE KURGULANMIŞ SİSTEM'
İYİ Parti Bursa Milletvekili Selçuk Türkoğlu ise konuşmasında, "Bu '2023 Eğitim Vizyonu' adlı belgede de hiç sıkılmadan, apaçık aslında, milli eğitim sistemini halkın talepleri yerine siyasi iktidarın vesayetine göre düzenlemeyi hedeflediğinizi her halinizle gösteriyorsunuz. Eğitim sistemi milletin evlatlarının gelişmesi için değil, seçmen yetiştirmek üzere kurgulanmış bir milli eğitim sistemi haline geldi. Biz biliyoruz, aslında Türk milletine 'Selanik' deyince ilk akla gelen, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e düşman olmanız olduğunu. İşte o nedenle Türk eğitim sisteminin müfredatını, kafanızın karanlık dehlizlerinde tasarladığınız siyasi projenin bir propaganda metni haline getiriyorsunuz. Nasıl mı yapıyorsunuz? Her icraatınızda olduğu gibi adaletsiz mülakatla yapıyorsun" ifadelerini kullandı.
Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) Projesi'ne ilişkin konuşan Türkoğlu, "Bu ÇEDES ne biliyor musunuz? Ben size işin aslını söyleyeyim; bir türlü olmuyor, çalışıyoruz, çalışıyoruz; bu milletin, bu memleketin çocuklarını istediğimiz gibi ideolojik zombiye dönüştüremiyoruz, ne yapalım? Bu öğretmenlerle olmaz, dışarıdan, Diyanet'ten vesaire, başka kurumlardan, işte bu ÇEDES adı altında çocukları bunların kucağına itiyorsunuz; yapmayın. Bundan vazgeçin, kendi çocuklarınızı gönderin" dedi.
'BÜTÜN GAYRETLER ÇOCUKLARIMIZIN, GENÇLERİMİZİN İYİ EĞİTİM ALMASI'
AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, partisinin grubu adına söz alarak, "Ben sayın bakanlarımızın burada olmaları hasebiyle bu konulara dair en sağlıklı cevapları sayın bakanlarımızın vereceğini düşünüyorum. Fakat bakanlıklarımızla ilgili konuşulurken sürekli negatif bir gündemle konuşuluyor. Ben önemine binaen, birkaç konuda, çok olumlu taraflarla ilgili birkaç cümlenin altını çizmek istiyorum. Özellikle Aile Bakanlığımızın çalışma alanlarından '12'nci Kalkınma Planı'nda kadın iş gücüne katılma oranının 2028 yılına kadar yüzde 40'a ve istihdam oranının da yüzde 36,2'ye yükseltilmesi hedefleniyor. Ben bunun Türkiye'de kadınlar için çok önemli bir nokta olduğunu ifade etmek istiyorum; bunun gibi başka olumlu başlıkları da söz aldığımda ifade edeceğim. Tabi, Milli Eğitim Bakanlığımız Türkiye'de her aileye dokunan en önemli bakanlık ve bütçe olarak da baktığımızda, tüm bakanlıklarımız içerisinde 2 trilyon 186 milyar 575 milyon 227 bin lirayla en büyük bütçeye sahip bakanlık. Bu yaklaşım, bizim milli eğitime verdiğimiz anlamı, önemi ortaya koyan bir yaklaşım. Şu ana kadar da 819 bin 611 öğretmenimiz atandı, 1 milyon 29 bin 250 öğrenciye öğle yemeği verildi, 1 milyon 146 bin 213 öğrencimiz taşındı. Bütün gayretler Türkiye'de çocuklarımızın, gençlerimizin çok daha iyi şartlarda eğitim alabilmesi için" ifadelerini kullandı. (DHA)
BAKAN GÖKTAŞ: 12 BİN 326 GENCE EVLİLİK ÖNCESİ EĞİTİM VE AİLE DANIŞMANLIĞI HİZMETİ SUNDUK
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Genel Kurulu'nda Bakanlığının bütçe sunumunu gerçekleştirdi. Bakan Göktaş, Aile ve Gençlik Fonu kapsamında Evlenecek Gençlerin Desteklenmesi Projesini Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen 5 ili pilot olarak başlattıklarını belirterek, "Doğurganlık oranları en düşük olan Zonguldak, Karabük ve Bartın ile Osmaniye’yi de dahil ederek proje alanını genişlettik. Proje kapsamında, bugüne kadar 5 bin 350 çiftimize 802 milyon lira kredi ödemesi gerçekleştirerek kurdukları yeni yuvalarına katkıda bulunduk. 12 bin 326 gencimize evlilik öncesi eğitim ve aile danışmanlığı hizmeti sunduk. Bu projemizi ülke geneline yaygınlaştırarak, daha fazla gencimizin faydalanmasını hedefliyoruz. Bakanlık olarak, aileleri tüm bireyleriyle güçlendiren bir perspektifle düzenlediğimiz evlilik öncesi eğitim ve aile eğitim programlarımızla 6,7 milyon kişiye destek olduk" dedi.
'KAMUDA İSTİHDAM EDİLEN GENÇ SAYISINI 63 BİN 536'YA ULAŞTIRDIK'
Bakan Göktaş, 2013 yılından bu yana ülke genelinde afet ve acil durumlarda 5,7 milyon vatandaşa psikososyal destek hizmeti sunduklarını kaydederek, "5 bin 681 ASDEP görevlimizle son bir yılda 1,4 milyon hane olmak üzere bugüne kadar toplam 8,4 milyon haneye ulaştık. Bu yıl Ordu, Hatay ve Mersin’de 3 yeni çocuk evleri sitesi ile Kayseri’de 1 ihtisaslaşmış çocuk evleri sitesini açtık. Ülkemizin dört bir yanında bulunan 1366 çocuk evi ve çocuk evleri sitelerinde 14 bin 561 çocuğumuza hizmet veriyoruz. Çocuklarımızın fiziksel ve zihinsel gelişimlerini desteklemek için sporu ve sanatı bir yaşam biçimi haline getirmeye önem veriyoruz. Bu kapsamda, yaklaşık 2 bin 229 çocuğumuzu farklı sanat dallarıyla, 6 bin çocuğumuzu sporla tanıştırdık. Şu an, 2 bin 134 çocuğumuz spor hayatını lisanslı olarak sürdürürken, 46 çocuğumuz milli sporcudur. 2024 yılında, devlet korumasında yetişen 1329 gencimizin kamu kurumlarına atamasını gerçekleştirerek, bugüne kadar kamuda istihdam edilen genç sayısını 63 bin 536'ya ulaştırdık" diye konuştu.
'20 BİN 116 ÇOCUĞUMUZU EVLAT EDİNME HİZMETİNDEN FAYDALANDIRDIK'
Özel sektör istihdamlarını teşvik etmek için 5 yıl boyunca SGK primlerini devlet olarak karşıladıklarını belirten Göktaş, "İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitimleriyle koruma altında olan ve SED hizmetinden faydalanan 8 bin 423 çocuğumuzu mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerine yönlendirdik. Saygıdeğer Emine Erdoğan Hanımefendinin himayelerinde yürütülen Gönül Elçileri Projesi ile bugün 10 bin 374 çocuğumuz koruyucu ailelerinin yanında hayatlarına güvenle devam ediyor. Koruyucu aile çalışmalarımızı daha da ileri taşıyor, geçici ve profesyonel koruyucu aile modellerini hayata geçiriyoruz. Ayrıca, bugüne kadar 20 bin 116 çocuğumuzu evlat edinme hizmetinden faydalandırdık. 'Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetimiz' ile 170 bin 270 çocuğumuza kendi ailelerinin yanında destek oluyoruz. Bu kapsamda, özellikle annelere yönelik olmak üzere, her ay ortalama 1 milyar lira tutarında yardım sağlıyor, danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Bugün, birçok ülkenin çocukların sosyal medya kullanımına yönelik yasal düzenlemeleri gündeme aldığını ve hayata geçirdiğini görüyoruz. Avustralya, İspanya, Norveç, Fransa, ABD, Güney Kore bu ülkelerden sadece birkaçı" ifadelerini kullandı.
'37 BİN ENGELLİ VATANDAŞIMIZA YATILI HİZMET VERİYORUZ'
Fiziksel ve zihinsel gelişimlerini de göz önünde bulundurarak, 16 yaşından küçük çocuklar için, sosyal medya ve dijital oyun platformlarını düzenleyen bir mevzuat hazırlığı içerisinde oldukları bilgisini veren Bakan Göktaş, "Evde Bakım Yardımı ile 544 bin 142 engelli vatandaşımızın bakımını üstlenen yakınlarına aylık 9 bin 77 lira ödeme yaparak, ailelerinin yanında destekliyoruz. Bugün 423 kamu ve özel bakım ve rehabilitasyon merkeziyle yaklaşık 37 bin engelli vatandaşımıza yatılı hizmet veriyoruz. 137 gündüzlü bakım ve rehabilitasyon merkezimizde ise engelli bireylerin öz bakım ve sosyal yaşam becerilerini geliştirirken, ailelerine yönelik rehberlik ve danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Bu yıl Afyonkarahisar ve Antalya'da başlattığımız ve 2025 yılında 16 ilde daha yaygınlaştıracağımız 'Bireysel Sosyal Hizmet Danışmanlığı Modeli' ile otizmli bireylere ve ailelerine birebir destek sunuyoruz. Engelli istihdamını teşvik eden programlarımızla, bugüne kadar binlerce engelli vatandaşımızı kamu ve özel sektörde istihdam ettik. Yaptığımız engelli atamasıyla kamuda engelli istihdamında 12 kat artış sağlayarak 70 bin 878 engellinin kamuya yerleştirilmesini sağladık. Yeni yılda, yeni bir engelli ataması daha gerçekleştireceğimizin müjdesini milletimizle paylaşmak isterim. Korumalı iş yerlerine, her engelli için aylık 5 bin 7 lira ücret teşviki veriyoruz" dedi.
'KADININ GÜÇLENMESİ PROGRAMINA YAKLAŞIK 6 MİLYAR LİRA AYIRDIK'
Kadın-erkek fırsat eşitliğini sağlamada en etkili araçlardan birinin eşitliğe duyarlı bütçelemenin olduğunu söyleyen Bakan Göktaş, "Bu proje ile eşitliğe duyarlı kamu politikaları ve bütçe süreçlerini yaygınlaştırmayı hedefliyoruz. Bugün ülkemiz, OECD’de kadın-erkek eşitliğine duyarlı bütçelemeyi uygulayan 23 ülkeden biridir. Bakanlık olarak, kadın çalışmalarımızı daha da hızlandırmak için, 2025 yılı bütçemizde sadece Kadının Güçlenmesi Programına yaklaşık 6 milyar lira ayırdık. Bunun yanı sıra evde bakım yardımı, SED ödemeleri, doğum yardımları, eşi vefat eden, engelli ve 65 yaş üstü kadınlara verilen destekler, ADEM ve SODAM projeleri ve genel sağlık sigortası primleriyle birlikte 2025 yılında kadınlar için bütçemizde ayırdığımız toplam tutar 206 milyar 19 milyon 243 bin liradır. Bu anlamda, aslında Bakanlığımız bütçesinin yüzde 50,6’sını, yani yarısından fazlasını, kadınlar için ayırdığımızı özellikle ifade etmek istiyorum. Kadına karşı şiddetle mücadelede; siz, biz yok, hep birlikte varız" diye konuştu.
'6 ŞUBAT DEPREMİ SONRASI 106,8 MİLYAR LİRA DESTEK SAĞLADIK'
Bakan Göktaş, 6 Şubat depremleri sonrasında bölgede afetin etkilerini azaltmak için vatandaşların ayni yardım dağıtımları ve psikososyal destek hizmetleri ile yanlarında olduklarını vurgulayarak, şunları söyledi:
"Süreli olarak başlattığımız, Türkiye Aile Destek Programımız kapsamında hanelere bu yıl 46,5 milyar lira olmak üzere toplam 106,8 milyar lira destek sağladık. Bununla beraber, afetle mücadele eden vatandaşlarımız ve tek seferlik yardımlarımız da dâhil olmak üzere, tüm sosyal yardım programlarımızdan 4,9 milyon hanemiz yararlandı. 549 ADEM ve 90 SODAM ile kadınların sosyal, kültürel, kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sunuyoruz. Ulusal Vefa Programıyla, yaşlı ve engelli vatandaşlarımızın hayatlarını kolaylaştırmak amacıyla hijyen, bakım ve yemek gibi temel ihtiyaçlarını evlerinde karşılıyoruz."
'2025 BÜTÇE TEKLİFİMİZ 407 MİLYAR 10 MİLYON 627 BİN TL'
Bakan Göktaş Bakanlığın bütçesine ilişkin, "2023 yılı bütçemizin yüzde 99,6’sına tekabül eden 212 milyar 382 milyon liralık ödenek kullanılmıştır. 2025 yılı bütçe teklifimiz ise 407 milyar 10 milyon 627 bin Türk Lirasıdır" ifadelerini kullandı.
BAKAN TEKİN: İNSAN HAKLARINA DAYALI BİR EĞİTİM POLİTİKASINI TESİS ETME ÇABASI İÇİNDEYİZ
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, TBMM Genel Kurulu'nda Bakanlığının bütçe sunumunu gerçekleştirdi. Bakan Tekin, demokratik yönetimler, sürekli olarak öğrencilerin bireysel becerilerine, ilgi alanlarına, öğrenme hızlarına ve mizaçlarına uygun pedagojik bir arayış içerisinde olduğunu kaydederek, "Bu arayış, bir yanıyla başta okullar olmak üzere tüm öğrenme alanlarının demokratik bir içerik kazanmasını sağlarken, diğer yanıyla da demokratik bilinci yüksek ve çağdaş değerlere entegre bir öğrenci profilinin oluşmasına katkı sunmaktadır. Bu da, günümüzde eğitimin yalnızca okullarla sınırlı tutulmaması gerektiğini ve esasında tüm yaşam alanlarının bu doğrultuda işlevsel kılınabileceğini göstermektedir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'den Avrupa Konseyi Sözleşmelerine kadar, uluslararası taahhütlerimiz doğrultusunda insan haklarına dayalı bir eğitim politikasını tesis etme çabası içindeyiz." dedi.
'YABANCILAŞMIŞ ZİHNİYET, TARİH ÖNÜNDE MAHKUM EDİLMİŞTİR'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde attıkları kararlı adımlarla, eğitimde gerçekleştirdikleri reformlarla toplumsal eşitlik ve adaleti tesis edecek sağlam bir altyapı kurduklarını belirten Bakan Tekin, "İnançlarını özgürce yaşamak isteyen vatandaşlarımızın bu haklarına sahip çıkarken, eğitim sistemimizi ideolojik kısıtlamalardan arındırarak her bir ferdimizin eşit ve adil bir zeminde eğitim almasını sağladık. Adaletsiz katsayı uygulamalarıyla Anadolu’nun evlatlarının yollarını kapatan, başörtüsü yasağıyla genç kızlarımızı üniversite kapılarından geri çeviren, milli ve manevi değerlerimize sırt çeviren; antidemokratik dayatmalarla milletimizin inançlarını baskı altına almaya çalışan ve kendi kültürüne yabancılaşmış zihniyet, tarih önünde mahkum edilmiştir. Memnuniyetle ifade etmek isterim ki o günler artık geride kalmıştır" ifadelerini kullandı.
'2002'DE RESMİ OKUL 515 BİN İKEN BUGÜN 1 MİLYON 42 BİNİ AŞTI'
Bakan Tekin, eğitimin AK Parti hükumetlerinin daima önceliği olduğunu vurgulayarak, "Bütçelerimizde en büyük pay bu alana ayrılmıştır. Eğitim alanındaki tüm yatırımlarımızın ardında, Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliği ve vizyonu bulunmaktadır. Kendilerine, eğitimi her zaman öncelikli gören yaklaşımları için şahsım ve Bakanlığımız adına şükranlarımı sunuyorum. Milli Eğitim Bakanlığı 2002 yılında merkezi yönetim bütçesinden en büyük payı alan 4'üncü kurum iken, 2003’ten itibaren bu sıralamada en üst sıraya yükselmiştir. 2025 yılı itibarıyla eğitim bütçemiz, 2 trilyon 186 milyar TL’lik bir kaynakla, merkezi yönetim bütçesinin yüzde 14,84’üne tekabül etmektedir. Müsaadenizle bugün itibarıyla eğitimde ulaştığımız seviyeyi temel göstergeler açısından ve muhtelif rakamlar eşliğinde sizlerle paylaşmak istiyorum. Komisyon görüşmelerinde tüm detaylarıyla sunduğumuz üzere; Derslik sayımız, 2002’de 367 bin iken bugün 734 bine ulaşmıştır. Bu sayede, derslik başına düşen öğrenci sayısı, ilköğretimde 36’dan 23’e, ortaöğretimde ise 30’dan 22’ye düşmüştür. Öğretmen kadromuz, 2002’de resmi okullarımızda 515 bin iken bugün 1 milyon 42 bini aşmıştır. Görevdeki öğretmenlerimizin yüzde 79’u hükumetlerimiz döneminde atanmış, bu süreçte toplam 819 bin öğretmenimizin ataması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Bakanlığımıza bağlı özel okullarımızda da 164 bin öğretmen görev yapmaktadır. Böylece, eğitim sistemimizde gerçekleştirdiğimiz iyileştirmeler sayesinde, ülkemiz OECD ortalamalarına erişmiş ve uluslararası göstergelerde hak ettiği konuma ulaşmıştır. Bu başarı, ülkemiz adına gurur verici, çocuklarımız adına ise memnuniyet veren bir kazanımdır" diye konuştu.
'11 İLİMİZDE 19 BİN 784 YENİ DERSLİK HİZMETE SUNULMUŞ OLACAK'
6 Şubat 2023'te meydana gelen deprem bölgesinde yaptıkları çalışmalara ilişkin bilgiler de veren Bakan Tekin, "Felakette 1295 okulumuz (9 bin 935 derslik) yıkılmış veya kullanılamaz hale gelmiştir. Şu ana kadar 501 okulun (7 bin 274 derslik) yapımı tamamlanmış ve eğitim öğretime başlanmıştır. 740 okulumuzun (12 bin 510 derslik) ise yapımı devam etmektedir. Yapımı devam eden dersliklerimizle beraber 11 ilimizde toplam 19 bin 784 yeni derslik hizmete sunulmuş olacaktır. Sayın Cumhurbaşkanımızın özellikle talimatlandırdığı şekilde 11 ilimizin tamamında 6 Şubat felaketinden önceki derslik sayımızın yüzde 10 üstünde bir kapasite oluşmuş olacaktır" açıklamasında bulundu.
BAKAN TEKİN: TEK KURUŞ BAŞKA YERE PARA AKTARMADIK
BMM Genel Kurulu'nda iki bakanın bütçe sunumlarının ardından, soru-cevap bölümünde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Bakan Tekin, sivil toplum örgütlerine bakanlık bütçesinden para aktarılmasına ilişkin soruya, "Bakanlığımız 2024 bütçesinden kar amacı gütmeyen kuruluşlara transferler 5 milyar 895 milyon civarında ödeme var. UNESCO gibi uluslararası kuruluşlara bakanlığımız bütçesinde yaptığımız ödemeler var. Türkiye Maarif Vakfı'nın yurtdışında bayrağımızı dalgalandırdığı okullar için yaptığı masraflar, inşa masrafları, personel giderleridir. Onun dışında başka bir ifade yoktur. Buna rağmen protokol yaptığımız sivil toplum örgütlerine bakanlığımız bütçesinden para aktarıldığını iddia eden varsa çarpıtmadır. Biz sizin belediyeleriniz gibi merkezi bütçeden ayrılan paralarla konser yapmıyoruz. Biz tamamen eğitim-öğretim için kullanıyoruz. Bir tek kuruş başka bir yere para aktarmadık" yanıtını verdi.
BAKANLIKLARIN BÜTÇESİ KABUL EDİLDİ
Soru ve cevap bölümünün arından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçeleri, yapılan oylama ile kabul edildi.
Genel Kurul'da bu sabah saat 11.00'de Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın bütçeleri görüşülecek.